مصاحبه شغلی؛ بررسی اصول موفقیت در مصاحبه کاری موفق با نمونه های واقعی

حدود ۴۰ درصد مهندسین عمران طراحی سازه بتنی و فولادی را پس از دریافت مدرک تحصیلی خود یاد دارند که این امتیاز مثبتی در استخدامشان محسوب می شود اما اگر همین مهندسین نداند که در مصاحبه کاری چگونه صحبت کنند؟ نسبت به اصول موفقیت در مصاحبه کاری بی توجه باشند شانس استخدام را از دست داده اند.

در این مقاله سعی کرده ایم با بررسی تمام فوت و فن های مصاحبه شغلی و نمونه های آن شما را یک قدم به شغل مورد نظرتان نزدیک تر کنیم.

لیست کامل مواردی که در مقاله آموزش داده می‌شود:

• اصول موفقیت در مصاحبه شغلی
• چگونه فرم استخدام را پرکنیم؟
• نمونه مصاحبه شغلی
• لباس مناسب مصاحبه استخدامی

اصول موفقیت در مصاحبه شغلی

تجربه ثابت کرده که هیچ چیز پر­تنش ­تر و ترسناک تر از تجربه اولین مصاحبه شغلی، برای شخصی که تا­کنون هیچ تجربه کاری­ای نداشته و برای اولین بار است که از محیط آکادمیک دانشگاه فاصله گرفته و در­جهت به ­کارگیری مطالب آموخته شده قدم برمی­دارد نیست. نداشتن هیچ­گونه رزومه کاری و در دست داشتن تنها مدرک دانشگاهی و در بهترین حالت چند مدرک جانبی از قبیل مدارک مربوط به نرم­افزارهای تخصصی رشته خود، مدارک زبان،  ICDL و …، گرچه بسیار مؤثر و تعیین کننده اما پشیبان کافی­ای برای موفقیت در مصاحبه نیست.

در رویارویی با این تنش و ترس، موضوعی که نباید آن را از خاطر برد این است که بالاخره باید از یک نقطه آغاز کرد. درست نیست؟ حتی موفق­ترین افراد جهان هم در یک مرحله از زندگی، بدون داشتن هیچ­گونه تجربه کاری و گاهاً مدرک تحصیلی و … شروع به کار کرده ­اند و نباید فراموش کرد که هیچ انسانی از بدو تولد با تجربه کاری و یک رزومه کاری قوی پا به دنیا نمی­گذارد و بنابراین همه ما در تجربه اولین مصاحبه شغلی مشترک خواهیم بود.

بنابراین تنها ما نیستیم که در چنین شرایطی قرار می­گیریم و پیش از ما میلیون ­ها انسان چنین شرایطی را تجربه کرده ­اند و ما در مقایسه با آن­ها یک برگ برنده بزرگ در دست داریم و آن هم برخورداری از تجربه ­ای است که آن ها در این راه به دست آورده و با ما به اشتراک گذاشته اند.

در ادامه به بررسی نکات و راهکارهای طلایی­ بدست­ آمده توسط افراد مختلف، در طی تجربه هزاران مصاحبه شغلی پرداخته، تا با به­ کارگیری و تکیه بر آن­ها موفقیت خود را در اولین مصاحبه کاری تضمین کرده و یا حداقل حجم بالای استرس و تنش مربوط به مصاحبه را کاهش داده و از ارائه درست توانایی ­های خود باز نمانیم.

• خوش‌صحبت و باجذبه باشید

نسبت جذبه کاملاً توسط شیوه نگاه کردن، گوش کردن و صحبت کردن شما با افراد دیگر تعیین می‌شود. پس سعی کنید با مطالعه کتاب‌های روان‏شناسی در مورد موضوع جذب، مهارت‌های ارتباطی خود را افزایش داده تا بتوانید به‌صورت فردی خوش‌صحبت و باجذبه در جلسه مصاحبه حاضر شوید. برای دستیابی به این مهارت، مطالعه کتاب قدرت جذب از برایان تریس را پیشنهاد می‌کنیم.

• تمایل نشان دادن برای همکاری

فضای مصاحبه را باید به‌گونه‌ای پیش ببرید که شور و اشتیاق شما را برای استخدام در شرکت نشان دهد. به‌عنوان‌مثال با بیان شایستگی‌ها و مهارت‌های خود، به فرد مصاحبه‌گر نشان دهید که چگونه می‌توانید خواسته‌هایش را تأمین کنید و با پذیرش مسئولیت مربوطه باعث پیشرفت و ارتقا شرکت خواهید شد.

• شناخت پیدا کردن نسبت به شرکت

قبل از اینکه بخواهید روی طرف مقابل تأثیر بگذارید، باید او را بشناسید و بفهمید چه علاقه‌ها و دغدغه‌هایی دارد. پس شناخت شرکت و ماهیت عملکردی آن به شما کمک شایانی خواهد کرد که خود را برای چه مواردی باید آماده کنید.

• تنظیم رزومه مخصوص شرکت و موقعیت شغلی

رزومه خود را مطابق خواسته‌ها و نیازهای آگهی استخدامی شرکت طراحی کنید. مطابقت رزومه شما با عنوان شغلی، تأثیر بسزایی در دعوت شما به مصاحبه اول دارد.

دو نکته بسیار مهم در خصوص تنظیم رزومه کاری

• سعی کنید رزومه‌ای مختصر ولی مفید و گویا را تنظیم کنید تا در زمان مطالعه، از حوصله مصاحبه‌گر خارج نباشد.
• مطالب را به نحوی تنظیم کنید که موارد بااهمیت بالا از قبیل مهارت‌ها و تجربه‌های کاری دارای اعتبار، از دید شخص مصاحبه‌گر دور نماند.

روی نیت و هدف مصاحبه‌کننده از پرسش سؤال‌هایش متمرکز شوید

همیشه به یاد داشته باشید که خود سؤال اهمیتی ندارد، بلکه هدف کارفرما از طرح سؤال و جواب آن اهمیت دارد.

به‌عنوان‌مثال اکثر مصاحبه‌کننده‌ها در کنار پرسش‌های تخصصی خود سؤال‌هایی در حیطه روان‌شناسی نیز خواهند پرسید. در هنگام مواجهه با این سؤال‌ها شوکه نشوید، زیرا شخص مصاحبه‌گر می‌خواهد شخصیت رفتاری و اجتماعی شما را ارزیابی کند. پس مهم این است که بفهمید هدف از طرح این سؤال چه بوده و متناسب با آن به سؤال‌ها جواب دهید.

برخورد اولیه خوبی داشته باشید

برخورد اولیه چنان اهمیت دارد که می‌تواند در همان چند ثانیه اول مصاحبه را از کنترل شما خارج کرده یا ورق را به نفعتان برگرداند. مطالعات حاکی از این است که مدیران استخدام در چند دقیقه اول مصاحبه تصمیم‌هایی حیاتی درباره استخدام یا عدم استخدام متقاضی اتخاذ می‌کنند. پس برخورد مناسب و گرمی با مصاحبه‌کننده و هم‌چنین سایر کارکنان شرکت داشته باشید.

توجه: دقت داشته باشید که فقط شخص مصاحبه‌کننده یا کارفرما نیست که درنتیجه کار مؤثر باشد. بعضی از کارکنان و افراد مشغول در شرکت با توجه به نفوذی که دارند می‌توانند بر تصمیم مصاحبه‌کننده تأثیر قابل قبولی داشته باشند. پس کنترل کاملی روی رفتار خود در قبال تمام کارکنان شرکت داشته باشید.

اهمیت زبان بدن

زبان بدن ضعیف در بهترین حالت، حواس مصاحبه‌کنندگان را پرت کرده و در بدترین حالت مانع از استخدام شما می‌شود. فرم‌های مؤثر از زبان بدن شامل لبخند، ارتباط چشمی، ژست قوی، گوش دادن با دقت و تأیید سخنان طرف مقابل با سر می‌باشد. از سوی دیگر فرم‌های اشتباه نیز شامل خیره شدن به دوردست‌ها، بازی با خودکار، تکان خوردن دائم در صندلی، بازی با موی سر، لمس چهره، جویدن آدامس و من‌من کردن است.

چگونه فرم استخدام پر کنیم؟

در اکثر مواقع برای استخدام در یک شرکت بایستی فرم مربوط به استخدام را پرکنیم. این فرم‌ها حاوی یک سری اطلاعات شخصی و یک سری اطلاعات و سوابق کاری است.

اگر تکمیل فرم‌های استخدامی با دقت و جزئیات بیشتری صورت بگیرد، شانس مصاحبه برای کارجویان بیشتر می‌گردد؛ اما اگر در تکمیل این فرم‌ها سهل‌انگاری صورت بگیرد نظر کمتر کارفرمایی را به خود جلب خواهد نمود.

ارائه رزومه افراد به شرکت‌ها به دو صورت انجام می‌پذیرد:

۱- رزومه توسط فرد متقاضی شغل ارائه می‌شود و هیچ محدودیتی در نگارش آن وجود ندارد.
۲- فرد متقاضی باید با توجه به فرم‌ها و قالب‌های از پیش تنظیم‌شده‌ی شرکت، رزومه‌ی خود را آماده نماید.

نکات مهم:

1. تکمیل فرم‌های درخواست کار را جدی بگیرید و برای آن زمان بگذارید، چراکه از میان این فرم‌ها افراد برای استخدام انتخاب می‌شوند.
2. درج تاریخ و مدت‌زمانی که به کار و فعالیت مشغول بودید برای کارفرما مهم می‌باشد.
3. در قسمت مهارت‌ها و تجربیات خود همیشه از آخرین تجربه‌ی کاری شروع به نوشتن کنید، زیرا کارفرمایان معمولاً تمایل دارند در مورد شرایط کاری محل فعالیت قبلی‌تان و هم‌چنین مبلغ دستمزدتان جویا شوند.
4. همیشه ابتدای جملات و عبارات را در ذهن خود مرور کنید و بعد آن‌ها را بنویسید یا اگر جواب سؤالی را نمی‌دانید یا اینکه سؤالی وجود دارد که مربوط به فعالیت‌ها و تجربیات شما نیست، به‌جای اینکه قسمت پاسخ را خالی رها کنید یک خط تیره در قسمت پاسخ بگذارید. این نکته‌ی ظریفی است که توجه شما به‌تمامی سؤالات را نشان می‌دهد.
5. سؤالاتی را که در مورد علایق و سلایق شما پرسیده می‌شود با دقت و حوصله پاسخ دهید، زیرا این سؤالات حتماً برای هدفی همانند آشنایی کارفرما با روحیات و ویژگی‌های اخلاقی شما طرح می‌شود، پس نباید به این‌گونه از سؤالات بی‌اعتنا باشید.
6. قبل از اینکه فرم را تحویل کارفرمای مربوطه بدهید یک دور کامل آن را بخوانید تا چیزی از قلم نیفتاده باشد.

نمونه مصاحبه شغلی

در اکثر مصاحبه‌های کاری، افرادی که مسئول ارزیابی شخص حضور یافته می‌باشند معمولاً رفتاری مشابه اتخاذ کرده و سؤالات تخصصی و روان‌شناسی استانداردی خواهند پرسید. اینکه بتوانیم این سؤالات را تشخیص داده و پاسخ‌هایی مناسب برای آن‌ها داشته باشیم بسیار مهم هست. در ادامه، سؤالاتی که بیشتر احتمال دارد در هنگام مصاحبه‌ی شغلی از شما پرسیده شود، به همراه بهترین پاسخ‌ها برای آن­ها ارائه شده است.

۱- خودتان را معرفی کنید؟

معمولاً سؤال اول و جامع‌ترین سؤال مصاحبه‌کننده‌ها می‌باشد (از خودتان برای ما بگویید).
در اینجا توصیه می‌شود که ابتدا توضیح مختصری در مورد مدرک تحصیلی، دانشگاه محل تحصیل و زمان اخذ مدرک ارائه شود. در ادامه در خلال ارائه رزومه کاری خود، از توانایی‌ها و مهارت‌هایی که کسب کرده‌اید و یا اینکه چگونه از مهارت‌هایتان در پیشرفت پروژه و خرسندی کارفرما استفاده کردید سخن به میان آورید. در ذیل مطلب، نمونه‌ای مناسب برای پاسخ به این پرسش آورده شده است. (مثال زیر در قالب زبان گفتاری ارائه‌شده است.)

می‌توانید مطابق فرمت بالا هم رزومه خودتان را ارائه دهید و هم اینکه از توانایی‌ها و مهارت‌هایتان بگویید.

۲– سؤالات چالشی برای ارزیابی عملکرد

به‌عنوان‌مثال مدیر پروژه‌ای که بخواهد سرپرست کارگاه استخدام کند، با پرسش‌های چالشی، مهندس را ارزیابی می‌کند. به پرسش زیر توجه کنید

بر اساس نحوه پاسخ دادن به این‌گونه سؤالات، مدیریت کارگاهی شما ارزیابی خواهد شد. به پرسش‌های دیگر که نحوه تسلط شما را نسبت به انجام کاری می‏سنجد توجه نمایید.

نحوه پاسخ دادن به این‌گونه سؤالات، میزان تخصص و توانایی شما در تحویل کار طبق اصول فنی را نشان خواهد داد. (سعی کنید خودتان را برای این‌گونه سؤالات آماده کنید تا در مواجهه با آن‌ها هل نشده و بتوانید کامل‌ترین و درست‌ترین پاسخ را ارائه دهید.)

۳- ویژگی‌های مثبت و منفی رفتاری

معمولاً این سؤال از سوی مصاحبه‌کننده پرسیده خواهد شد که از منظر اطرافیان چه ویژگی‌های رفتاری و اخلاقی مثبت و یا منفی در شما دیده می‌شود؟

با پاسخی صادقانه به این سؤال تا حد زیادی شخصیت شما برای فرد مصاحبه‌کننده نمایان خواهد شد و متناسب با آن رفتار خواهد کرد.

۴- درون‌گرا هستید یا برون‌گرا؟

با پرسش این سؤال، فرد مصاحبه‌کننده می‌خواهد پی ببرد که آیا اهل کار تیمی هستید یا خیر. معمولاً افراد درون‌گرا با افراد مشغول در کارگاه‌های ساختمانی نمی‌توانند ارتباط خوب و مؤثری برقرار کنند.

۵- چه مسئولیت‌هایی را عهده‌دار بودید؟

یکی از پرسش‌هایی که به‌احتمال خیلی زیاد پرسیده خواهد شد این خواهد بود. پس قبل از مصاحبه آماده‌باشید تا کامل‌ترین پاسخ، به همراه موفقیت‌های کسب‌شده در زمان عهده‌دار بودن مسئولیتتان را ارائه کنید.

در مصاحبه استخدامی چه لباسی بپوشیم؟

• سعی کنید در جلسه مصاحبه از البسه رسمی استفاده کنید. کت‌وشلوار اتو­شده برای آقایان و مانتو­و­شلوار اتو­شده برای خانم­ها بهترین گزینه است. البته مهم‌ترین نکته در پوشش، تمیزی و آراسته بودن آن است. لذا می‌توان از پوشش‌های دیگری اعم از شلوار لی به همراه کت و مانتو نیز استفاده کرد.

یک سری از همکاران مهندس این‌گونه می‌پندارند که با توجه به شرایط کاری مهندسین عمران که با انواع مصالح ساختمانی در ارتباط هستند و به همین سبب لباس و کفش آن‌ها همواره خاکی است؟، این نکته پوینتی مثبت تلقی شده و با همان وضعیت سر جلسه مصاحبه حاضر می‌شوند. باید گفت این کار به‌هیچ‌عنوان درست نیست و نشان‌دهنده شلختگی و بی‌نظمی فرد بوده و بار منفی خواهد داشت.
همیشه به یاد داشته باشید که صرف‌نظر از هر مسئولیتی که می‌خواهید عهده‌دار شوید، در جلسه اول آشنایی بایستی مرتب، منظم و آراسته حاضر شوید.

• در مورد رنگ لباس از رنگ‌های به‌اصطلاح سنگین استفاده کنید. رنگ‌هایی از قبیل سفید، مشکی، آبی آسمانی، قهوه‌ای روشن و … .

• در مورد کفش‌هایتان، اگر چرمی هستند واکس‌زده شوند و اگر غیر چرمی هستند از کثیفی و آلودگی پاک شوند.
• به یاد داشته باشید که معطر بودن تأثیر بسزایی در لحظه رویارو شدن با فرد مصاحبه‌کننده خواهد داشت. این موضوع را فراموش نکنید و از رایحه‌های ملایم استفاده کنید.
• مرتب بودن موهای سروصورت که نشانه‌ای از آراستگی شخص می‌باشد حتماً رعایت شود.
• استفاده از ساعت مچی بر جذابیت ظاهری فرد مصاحبه‌شونده خواهد افزود. استفاده از آن توصیه می‌شود

نتیجه‌گیری

شناخت کامل اصول موفقیت در مصاحبه و رعایت آن در زمان مصاحبه با تمرین و تکرار و ممارست در جهت یادگیری هر چه بیشتر، شما را تبدیل به شخص حرفه‌ای خواهد کرد که علی‌رغم داشتن توانائی‌های بالقوه، موفق از آزمون مصاحبه بیرون می‌آیید و در موقعیت شغلی که آرزوی آن را داشتید حاضر می‌شوید.

این موضوع را بدانید که شناخت ماهیت مصاحبه و مدیریت آن‌ یک علم محسوب می‌شود و اگر زمان قابل قبولی را برای یادگیری آن بگذارید مطمئن باشید که ضرر نخواهید کرد.

سعی کنید مواردی از قبیل شناخت زبان بدن، نحوه ارتباط گرفتن، شناخت قانون جذب، روان‌شناسی رنگ‌ها و همچنین نحوه تنظیم رزومه را به‌طور کامل یاد بگیرید که در این مقاله به‌طور قابل قبولی در مورد آن‌ها توضیح داده‌شده است.